Dat het Texaanse South by Southwest, hét muziek-, film- en techfestival ‘s werelds hipste broedplaats is voor innovatie, ondernemerschap en entertainment staat buiten kijf. De crème de la crème uit een waaier aan sectoren komt er samen voor een kennisbad en legio opportuniteiten. Eén van de sprekers dit voorjaar was Antonio Garcia-Martinez, ondernemer met meer dan één hoek af én schrijver van “Start-up Mania” (“Chaos Monkeys” in het Engels). Als enthousiast lezer van zijn boek en fan van zijn controversiële kijk op de wereld kon ik Antonio strikken voor een babbel.
Silicon Valley bubbel
In zijn boek deelt Garcia-Martinez, op soms cynische wijze, zijn ervaringen en inzichten vanuit het op techno-epo draaiende San Francisco. Na zijn speech en signeersessie duw ik hem de micro onder de neus voor een nieuwste editie van mijn podcast (volledig interview met Antonia Garcia-Martinez hier).
“In een zekere zin gaat het boek misschien wel over mij,” grijnst hij, “maar wat kan ik zeggen … Silicon Valley is nu eenmaal narcistisch. En kijk, die bubbel - die cult of optimism wérkt. Als je succesvol wil worden, moet je in de eerste instantie laten uitschijnen dat je goed bezig bent. Als iedereen erin gelooft, wordt het uiteindelijk wel de waarheid. Laten we dus zeggen dat je in het boek leerrijke ervaringen krijgt aangereikt, maar dan door mijn eigen ogen.”
Deze woorden komen uit de mond van een ondernemer die een adtech startup (Adchemy) oprichtte, die hij al na een jaar verkocht aan Twitter en zelf koos voor een carrière bij Facebook. Daar werkte hij aan de beginselen van het Facebook Exchange advertentieprogramma, wat twee jaar later naar de prullenmand verwezen werd. Garcia-Martinez is het soort ondernemer dit twee keer zo snel denkt als de gemiddelde mens en vier keer zo snel praat. Toch lijkt hij niet te geloven in het principe dat je ‘als ondernemer wordt geboren’. “Naar mijn mening is het meer een attitude”, zegt hij. “Als je kijkt naar de meest gedreven entrepreneurs, dan zie je dat ze op een specifieke manier hebben omgegaan met successen en tegenslagen in hun leven.”
“In Silicon Valley wordt elke actie in extreme mate uitgevoerd”
Garcia-Martinez gaat ook een aantal misstappen van formaat niet uit de weg. “Of ik spijt heb van bepaalde beslissingen? Reken maar van yes”, knikt hij. “Toen ik het boek schreef, scrolde ik door een aantal e-mails uit het verleden en had ik echt iets van: wow, ik ben een idioot. En dat is ook het ding met Silicon Valley en eigenlijk de Verenigde Staten in het algemeen: elke beslissing en actie wordt in extreme mate uitgevoerd. Erop of eronder. En tja, soms moet je nu eenmaal op het juiste moment op de juiste plaats zijn. Dat doet ook veel.”
Meer nog, volgens Antonio moet elke start-up nu eenmaal een aantal mirakels realiseren. “De bekendste succesbedrijven zijn gestoeld op slechts één enkel wonder”, licht hij toe. “Kijk naar Airbnb, de oprichters moesten ervoor zorgen dat mensen hun slaapkamer ter beschikking stelden van mensen die ze van kop noch staart kenden. Google moest een exponentieel verbeterde zoekservice creëren dan wat er reeds bestond. Dat laatste was een technologisch mirakel. Echt fascinerend.” Als je start-up idee twee of drie mirakels vraagt, dan maak je het dus waarschijnlijk te complex.
Elke start-up moet één leider hebben
Eén succesingrediënt voor start-ups heeft Garcia-Martinez niet. Waar hij wel rotsvast van overtuigd lijkt te zijn, is dat het steeds draait om de mensen. “Vooral de oprichters moeten elkaar vinden”, meent hij. “Dat is nu eenmaal de basis voor een goed team. Founding a start-up is like a marriage, but without the fucking”, zegt hij al lachend. “Als de neuzen van oprichters niet in dezelfde richting staan, kun je dat in feite vergelijken met iemand huwen die je eigenlijk niet leuk vindt.”
"Running a start-up is like marriage, but without the fucking"
Die visie mag dan misschien een open deur zijn, Garcia-Martinez voegt er meteen aan toe dat hij vindt dat één van de founders een echte leider moet zijn. “Zelfs al heb je letterlijk en figuurlijk hetzelfde aandeel in het bedrijf, aan het einde van de rit moet je één iemand hebben die knopen doorhakt”, gaat hij verder. “Natuurlijk luidt de belangrijke voorwaarde wel dat die persoon haast al zijn financiële en emotionele kapitaal investeert in het bedrijf. De kans bestaat dat, op een gegeven moment de emoties zo hoog oplaaien in het bedrijf, dat je niet zonder die ene ondernemer kunt die het hoofd weet koel te houden. Dat moet de persoon zijn die de lakens uitdeelt. In die zin is het runnen van je start-up een oefening van egoprojectie. Het is echt verdomd moeilijk om die gast te zijn die exponentiële verandering teweegbrengt en toch zijn ego in toom houdt.”
"Het is echt verdomd moeilijk om die gast te zijn die exponentiële verandering teweegbrengt en toch zijn ego in toom houdt.”
Cultuurverschillen in start-upwereld
In België zijn we ongelooflijk gefascineerd door de ondernemerscultuur van Silicon Valley. Zowel terechte als onterechte vergelijkingen worden gemaakt, maar laten we niet onnozel doen: er zijn duidelijk wat verschillen tussen Europa en de VS. Ik zeg al lachend dat het soms lijkt alsof start-ups de volgende gedachtensprong maken: ‘ik heb niet veel geld, ik start een bedrijf en verdien miljoenen en nadien doe ik voor de rest van mijn leven onderzoek in een bepaald interessedomein’.
“Tenslotte is dat wat Elon Musk deed met Paypal,” antwoordt Garcia-Martinez al lachend ,”en binnenkort zet hij waarschijnlijk mensen op de maan. Ik denk dat Europa een en ander kan leren van zo’n grenzeloze ambitie. Dat heb ik zelf gezien toen ik voor de eerste hoofdstukken van het boek afzakte naar Barcelona. Begrijp me niet verkeerd: het is niet alsof de Europese start-ups een lagere kwaliteit hebben dan de Amerikaanse. Het probleem ligt eerder bij de schaal van hun ambities. Misschien zijn ze soms iets té realistisch, terwijl Amerikanen net in de illusie leven dat ze de billion dollar dream kunnen nastreven.”
"European engineers and designers are as good as in the US, it’s the scale of their ambitions that isn’t quite the same."
Zulke uitspraken krijgen op onze bescheiden Belgische bodem dikwijls heel wat tegenwind, maar Garcia-Martinez maakt hoe dan ook een sterk punt. “Kijk naar de top technologiebedrijven: geen één daarvan komt uit Europa”, stelt hij. “Ach, misschien heeft het wel te maken met het feit dat Amerikanen geboren zijn om risico’s te nemen. Ze zijn bereid om twee jaar van hun leven te verkwisten, en de kans is groot dat dat gebeurt. Het ondernemersleven is een persoonlijke uitdaging van formaat.”
Benieuwd welke straffe lessen Antonio Garcia-Martinez te bieden heeft? Goed nieuws, het boek Start-upmania is nu beschikbaar in de boekhandel. En beluister ook het volledige podcast interview.
Toevoeging:
Antonio Garcia Martinez verscheen ondertussen regelmatig in de Amerikaanse dn Europese pers: